Από την πλατεία και πέρα

Πάνω: Στη δορυφορική φωτογραφία, η διαδρομή σημειώνεται με πράσινη γραμμή.

Σε άσπρο κύκλο φαίνεται το μαγαζί του Νίκουλα και με τον χρυσό κύκλο σημειώνεται η θέση του μπακάλικου της Διαμάντης χήρας Ιωάννη Λεων. Κουτσούκου. Με τον κύκλο με γαλάζιο χρώμα σημειώνεται η θέση της καμάρας του Κανταρτζή.

Το μπακάλικο της Διαμάντης εξακολουθεί να λειτουργεί μέχρι σήμερα (2012) από την κόρη της Αθηνά (11821) #282.

Τη φωτογραφία αριστερά του 2009, προσέφερε ο κος Σοφοκλής Καραγιάννης.

Κάτω, η καμάρα του Κανταρτζή, όπως φαίνεται πηγαίνοντας από το σταθμό προς την Πεντάβρυση...

Η κόρη της Αθηνάς Μαντούλα, μας μετέφερε την παρακάτω πληροφορία:

Το μαγαζί αυτό έκλεισε το 2016 ύστερα από 100 περίπου χρόνια συνεχούς λειτουργίας.

Εχουν περάσει από αυτό πάνω από τρεις γενεές.

Υπάρχει μέσα ένα ξύλινο λειτουργικό πατάρι το οποίο έφτιαξε ο πατέρας της Αντώνιος Μπέης το 1942 σε ηλικία 23 ετών.

Στην αριστερή πλευρά του πλακόστρωτου προς την πεντάβρυση δρόμου, υπήρχε το δεύτερο στο κάτω χωριό καφενείο, του Νίκουλα⁽¹⁾.

Το οικοδόμημα ανήκε στον αδελφό του Νίκουλα, Μπεγλέρη Σταμάτη του Λεονάρδου (Μπαμπίλια) (13) #3905. Σήμερα αποτελεί εξ’αγοράς, ιδιοκτησία του Χρήστου Δημητρίου Μπεγλέρη (Μπάκια) (1551) #800, που το μετασκεύασε και του έδωσε τη σημερινή οικοδομική του εικόνα.

Ένα παράθυρο και δύο πόρτες εισόδου αποτελούσαν τότε σ’ολόκληρο το οικοδόμημα, τα μόνα προς την πλευρά του δρόμου ανοίγματα. Η είσοδος στον εσωτερικό του χώρο γινόταν από αυτές, μετά από την άνοδο σ’ένα στενόμακρο εμπρός από αυτές πεζοδρόμιο. Εσωτερικά ήταν χωρισμένο σε δύο άνισους σε έκταση χώρους.

Στον μεγάλο, προς τα αριστερά χώρο, ήταν εγκατεστημένο το καφενείο, με το τεζιάκι του, τα τραπέζια και τις καρέκλες του. Τον μικρότερο προς την άλλη πλευρά του χώρο, ο Νίκουλας παρεχώρησε στον Γιάννη Αντώνογλου (111), σύζυγο της κόρης του Μαρίας⁽²⁾ μετά τον με αλληλοαρπαγή γάμο τους, για να τον χρησιμοποιεί σαν επιδιορθωτήριο παπουτσιών.

Τις μεσημεριανές ώρες που δεν υπήρχαν θαμώνες στο καφενείο, μαζεύονταν σ’αυτό οι μικροί τότε σε ηλικία αλληλοδιδασκόμενοι χαρτοπαίκτες, Νικόλαος Δημητρίου Μπουκουβάλας (Μπόζος) (121) #795, ο Διονύσιος Νικολάου Πολέμης (Νιόνιος) (1131615) #1253, ο Γεώργιος Αριστείδη Τζουμέζης (Γούλης) (11722) #4321, ο Πέτρος Νικολάου Κυρτάτας (Πετρής ο Οσιος) (1411451) #1548 info κ.α.

Καθώς αυτοί έπαιζαν, ο Νίκουλας τους αφηγείτο διάφορες ιστορίες με φαντάσματα και νεράιδες, που έβλεπε γύρω από μια χαβούζα στο κτήμα του, στον «Παλιόπυργο», απέναντι από το νεκροταφείο. (Το κτήμα ήταν ιδιοκτησία εξ αδιαιρέτου της Διαμαντώς Αντωνίου Μπαφαλούκου (11131) #3914 (συζύγου του Νίκουλα) και των αδελφών της Θεοδώρου (11134) #2314 και Περάκη Αντωνίου Μπαφαλούκου (11132) #1426). Στο κτήμα εκτός από τις ελιές, υπήρχαν αμπέλια και συκιές. Τις περιγραφές του είδους αυτές, ο Νίκουλας έκανε στην αρχή του καλοκαιριού, για εκφοβισμό αυτών που θα επιχειρούσαν να μαζέψουν συκοστάφυλα, πράγμα που έκαναν οι νεαροί θαμώνες του καφενείου, επιστρέφοντας από το μπάνιο τους στα Πίσω Γιάλια.

Κάποτε όμως, αφού βολιδοσκόπησαν τον Νίκουλα πότε θα πήγαινε στο κτήμα, αποφάσισαν να μεταμφιεστούν σε νεράιδες. Σκεπασμένοι με άσπρα σεντόνια, τον περίμεναν γύρω από τη χαβούζα. Όταν τον είδαν να έρχεται άρχισαν να ουρλιάζουν χορεύοντας και να τον πετροβολούν, γεγονός που τον έκανε να επιστρέψει με άδειο καλάθι και να πιστέψει ότι αυτά που τους έλεγε ήταν πραγματικά. Το πάθημα του σχολίαζε χλευαστικά ο νονός μου, Θεόδωρος Αντωνίου Μπαφαλούκος, στον οποίον το αφηγήθηκε η αδελφή του Διαμαντώ.

Ο Νίκουλας κατάλαβε ότι όλα αυτά ήταν σκηνοθετημένα από τους μεσημεριανούς θαμώνες του καφενείου, γι’αυτό δεν έκαμε κανένα σχόλιο και ουδέποτε πια αναφέρθηκε σε φαντάσματα ή νεράιδες.

Το σπίτι του Νίκουλα ήταν το τελευταίο στον κατήφορο από του Καραβά προς την «Πέρα Πάντα», πριν από το πέτρινο γιοφύρι.

Δίπλα από το σπίτι και πάνω στο ποταμό ο Νίκουλας είχε ένα χώρο στον οποίο κάθε χρόνο εξέτρεφε ένα χοίρο. Το 1932 ξέσπασε μια μεσημεριάτικη καλοκαιρινή καταιγίδα και ο χοίρος κινδύνευε να πνιγεί από τα νερά του ποταμού που η στάθμη τους ανέβαινε και γινόταν πιο ορμητικά… Στην προσπάθεια του ο Νίκουλας να σώσει το χοίρο παρασύρθηκε από τα νερά του ποταμού που η κατηφορική του κοίτη τα έκανε ακόμη ορμητικότερα. Τελικά κατάφερε να πιαστεί από ένα πλατανόκλαδο, στο οποίο παρέμεινε κρεμασμένος μέχρι να κατέβει η στάθμη του νερού στο ποταμό από το οποίο με πολύ δυσκολία τον κατέβασαν.

Εν τω μεταξύ μέχρι να γίνουν όλα αυτά η Διαμαντώ και η κόρη της η Μαρία θρηνούσαν γιατί τον θεωρούσαν πνιγμένο …

Το μετά το καφενείο του Νίκουλα και στην ίδια πλευρά του δρόμου , πριν από την Πεντάβρυση , στο υπάρχον και σήμερα κτίσμα η Διαμάντη⁽³⁾, χήρα Ιωάννου Λεωνίδα Κουτσούκου (1182) #868 άνοιξε το τελευταίο χρονολογικά μπακάλικο στο κάτω χωριό το 1934.⁽⁴⁾,

Το μπακάλικο αυτό λόγω της παρακείμενης στην Πεντάβρυση ειδικής κατασκευής για το πλύσιμο των ρούχων, είχε την μεγαλύτερη σε πράσινο σαπούνι κατανάλωση απ’όλα τα άλλα μέσα στο χωριό.

Στην ελεύθερη προς το ρέμα πλευρά του κτίσματος της Πεντάβρυσης ήταν το δεύτερο στο χωριό υπαίθριο χασαπιό και μοναδικό στο κάτω χωριό, του Αντρείκου Γεωργίου Μανδαράκα (Καλουπάκα) (12) #2048.

Μετά το γεφύρι ο δρόμος προς τ’αριστερά οδηγεί στο Κακόβολο και τον Σκορδομαχαλά. Προς τα δεξιά, πάνω από το κτήμα του Ιωάννη Δημητρίου Παλαιοκρασσά (Μήτρα) (1136) #395 και κάτω από την τέταρτη στο κάτω χωριό καμάρα στο σπίτι του Κανταρτζή⁽⁵⁾, στον Αγιο Σάββα και τα Γιάλια. Ο δρόμος ήταν στενός και το εύρος του πέρα από τον νεχυτό σε ορισμένα σημεία δεν υπερέβαινε το ένα μέτρο.

___________________________________

⁽¹⁾Μπεγλέρης Νικόλαος του Λεονάρδου (17) #3908

⁽²⁾Μπεγλέρη Μαρία του Νικολάου (173) #3915

⁽³⁾Παλαιοκρασσά Διαμάντη του Δημητρίου (12421) #271

⁽⁴⁾σημ. Νικολού Εξαδάκτυλου: του Επαμ.Λογοθέτη διέφυγε το γεγονός ότι το τελευταίο μπακάλικο που άνοιξε στο κάτω χωριό ήταν αυτό της Μίνας σύζ. Νικ. Κυρτάτα που άνοιξε τη δεκαετία του 1960.

⁽⁵⁾Παλαιοκρασσάς Ιωάννης του Ανδρέα (11118) #3089.